Czy jesteś asertywny?

Asertywność jest kluczową umiejętnością do osiągnięcia wewnętrznego spokoju, poczucia pewności siebie, a także sukcesów w każdej dziedzinie życia, od sfer zawodowych po prywatne. Możesz być zdumiony, jak bardzo asertywne postawy i zachowania kształtują jakość Twojego życia. Jeśli któraś z jego sfer nie jest taka, jakiej chcesz, ponosisz kolejne porażki na danym polu i przeżywasz rozczarowania, być może masz problem z asertywnością. Czy tak naprawdę jesteś asertywny?

asertywność, pewność siebie, postawa asertywna

Kim jest człowiek asertywny?

O kim myślisz, kiedy słyszysz słowo „asertywny”? Może masz przed oczami swojego przełożonego, który podniesionym głosem i szorstkim obyciem uzyskuje od innych to, czego chce? A może swoją żonę, która zawsze stawia na swoim, ale swoje cele ma w zwyczaju osiągnąć manipulacją emocjonalną i złośliwościami? Jeśli tak, to czas zrewidować swoje przekonania. Zastanów się, jaki masz w sobie wzorzec osoby asertywnej. A teraz przeanalizuj, czy aby na pewno jest on słuszny.

Często asertywność bywana mylnie kojarzona z nadmierną pewnością siebie, przebojową osobowością, charyzmą czy wręcz postawą nie znoszącą sprzeciwu. Wszystkie te cechy w pewien sposób mogą iść w parze z asertywnością, ale wbrew powierzchownemu wrażeniu, mogą stanowić bardzo duże zagrożenie dla postaw asertywnych. Narzucanie swojego zdania, okazywanie gniewu czy wręcz krzyk w czasie gorącej dyskusji nie ma nic wspólnego z zachowaniem asertywnym, natomiast zdecydowanie bardziej nosi znamiona zachowań agresywnych. W konsekwencji osoba postrzegana jako silny charakter i ktoś, kto „nie daje sobie wejść na głowę”, może mieć równie poważne problemy w życiu osobistym i zawodowym jak osoba nieśmiała, której brak pewności siebie i pozytywnej motywacji do wyrażania i obrony własnego zdania.

Postawy i zachowania asertywne

Jakie postawy można określić jako asertywne? Jak zachowuje się osoba asertywna? Kim jest asertywny człowiek? W gruncie rzeczy to bardzo proste. W istocie rzeczy asertywność jest niczym innym, jak posiadaniem własnego zdania, zdolnością do przedstawiania go i obrony w sposób konsekwentny ale kulturalny i wyważony, a oprócz tego poszanowaniem prawa każdej innej osoby do posiadania własnego zdania i wyrażania go na takich samych zasadach.

Osoba asertywna zachowuje się w sposób swobodny i spokojny. Choć na początku może się to wydawać trudne, bo w końcu zachowania asertywne w naturalny sposób zakładają konfrontacje i interakcje z innymi, to w dłuższej perspektywie czasu, postawa asertywna powoduje mniejszy poziom stresu. Opanowanie umiejętności artykułowania swoich potrzeb i przedstawiania swoich opinii w sposób stanowczy ale łagodny, w efekcie prowadzi do dużej poprawy samopoczucia psychicznego i w efekcie jakości życia. W każdej jego sferze.

Kim zatem jest człowiek asertywny? Niekoniecznie musi to być człowiek sukcesu w ogólnym rozumieniu; nie musi piastować ważnego stanowiska czy być właścicielem dobrze prosperującej firmy. Natomiast zdecydowanie jest to człowiek, który jest zadowolony ze swojego życia, nie osiada w miejscu i ze spokojem stawia czoła przeciwnościom losu. Nie jest on biernym uczestnikiem życia, które po prostu jakoś się dzieje. Osoba asertywna ma kontrolę nad swoim życiem, kieruje nim umiejętnie i w zgodzie z samym sobą. Człowiek asertywny jest na najlepszej drodze do tego, by być człowiekiem spełnionym.

Asertywność w biznesie

Asertywność bez wątpienia jest narzędziem, które bardzo ułatwia prowadzenie własnej ścieżki kariery zgodnie z naszymi ambicjami i potrzebami rozwoju. Osoba asertywna doskonale porusza się na rynku pracy, jasno przedstawia swoje oczekiwania i realnie ocenia swoje możliwości. Staje się poszukiwanym i pożądanym pracownikiem z perspektywami dalszego rozwoju, co będzie korzyścią dla firmy. Zachowania asertywne to także istotny element prowadzenia relacji biznesowych, których będziesz prowadzić mnóstwo posiadając własną firmę.

Jesteś menadżerem, a może leaderem zespołu? Dyrektorem oddziału firmy? A może pracownikiem na szeregowym stanowisku? Nawiązujesz relacje biznesowe z innymi firmami, a może pracujesz z klientem indywidualnym? To bez znaczenia z punktu widzenia tego, czy potrzebujesz pracować nad swoją asertywnością, czy nie. Każdy człowiek aktywny zawodowo tego potrzebuje. Jeśli myślisz, że Ciebie to nie dotyczy, to warto byś przyjrzał się, czy na pewno w sferze zawodowej odnosisz same sukcesy w taki sposób, że czujesz się naprawdę dobrze sam ze sobą.

Fakt, że asertywność w pracy jest bardzo ważną umiejętnością dla samorealizacji w życiu zawodowym, najbardziej jaskrawo jest widoczny w przypadku kadry kierowniczej średniego szczebla; osób jednocześnie zarządzających ludźmi, jak i podlegających przełożonym. Brak asertywności może sprawić, że nie będziesz potrafił trzymać swojego zespołu w ryzach, planować jego pracy i nadzorować jej wykonywania, w konsekwencji czego z czasem będzie to przeszkodą w Twoim sumiennym wywiązywaniu się z obowiązków. Z kolei brak asertywności wobec szefa może skutkować tym, że na Ciebie i Twój zespół będą nakładane nadmierne obowiązki czy też Wasza praca nie będzie odpowiednio doceniana i nagradzana. Oba te schematy będą stanowiły źródło frustracji, niepowodzeń, nadmiernego stresu, a docelowo nawet wypalenia zawodowego.

Asertywność w relacjach

Bardzo często nasza asertywność zawodzi, kiedy chodzi o kontakty z bliskimi. Autorytarny mąż, despotyczni rodzice, a nawet stawiające zawsze na swoim dzieci – w każdej rodzinie jest relacja, która wystawia asertywność na próbę. Często jest to próba bardzo trudna, bo w grę wchodzą także emocje i uczucia, które kierują nas na nie zawsze słuszne i dobre dla nas samych tory. Niejmniej asertywność w kontaktach rodzinnych czy partnerskich jest niezbędna do tego, aby te relacje były zdrowe i prawdziwie bliskie. Konflikty rodzinne są dla wielu osób źródłem prawdziwego bólu i bardzo negatywnie odbijają się na innych sferach życia. Zapobieganie im czy wychodzenie z nich możliwe jest właśnie dzięki asertywności.

Twoja partnerka już dziesiątą niedzielę z rzędu „rezerwuje” Ci na obiad u teściów, mimo że od tygodni próbujesz umówić się z przyjacielem na ryby i ciągle liczysz na to, że którąś niedzielę w końcu będziesz miał wolną? A może Twój mąż zawsze wybiera Wam weekendowe rozrywki, i nie chce słyszeć o tym, że Ty masz ochotę na wycieczkę rowerową, kiedy on woli znowu odhaczyć kolejną premierę w kinie? Dusisz się na myśl o tym, że kolejny raz ustąpisz, ale i tak to robisz? Pora na zmianę. Nawet takie błahe z pozoru problemy będą się powtarzać, narastać i jątrzyć, a Ty będziesz czuć coraz większe niezadowolenie z relacji. Małymi krokami musisz zacząć artykułować swoje potrzeby, przedstawiać swoje stanowisko. Nie bój się tłumaczyć, dlaczego coś jest dla Ciebie ważne; wręcz przeciwnie, dziel się z bliską osobą swoim zdaniem i spostrzeżeniami. Zacznij już od dziś; ćwicz asertywność w relacjach na drobiazgach, a z czasem będziesz w stanie osiągać bezpieczne i zdrowe kompromisy w związku nawet w poważnych i trudnych kwestiach.

Czy jesteś asertywny?

Pomyśl teraz chwilę o sobie. Jak zachowujesz się, kiedy musisz wyrazić swoje zdanie? Czy mówisz co myślisz, czy też zaczynasz się zastanawiać, co powinieneś powiedzieć? Szczerość i uczciwość wobec swoich prawdziwych przekonań i opinii to podstawa. Chociaż w danym momencie może Ci się wydawać łatwiejsze i bardziej właściwe, by powiedzieć coś innego niż autentycznie uważasz, ale w ogólnym rozrachunku sprowadzi to na Ciebie niezadowolenie i frustrację. Jeśli zawsze potrafisz wyrazić swoje zdanie, nie obrażając nikogo, ale też będąc stanowczym, to najprawdopodobniej należysz do osób asertywnych. Jeśli tak nie jest, będzie Ci potrzebny trening asertywności.

Czy jest w Twoim otoczeniu ktoś, kto zawsze sprawia, że Twoja asertywność odwraca się i biegnie schować w najdalszym kącie? Czy często ulegasz komuś, a potem tego żałujesz? Zastanów się, dlaczego tak jest, co za tym stoi. Na pewno problem nie leży w tym, że druga strona jest „bardziej asertywna” niż Ty. Dwoje asertywnych ludzi potrafi się porozumieć i osiągnąć kompromis. Jeśli jedna strona „wygrywa” a druga „przegrywa”, to oznacza, że jedna ze stron wykazuje cechy zachowań agresywnych, a druga uległych. Pomyśl o tym, co tak naprawdę jest problemem w Twoim przypadku i postaraj się zwrócić na to szczególną uwagę, kiedy znowu będziesz rozmawiał z osobą, przy której nie potrafisz zachować się asertywnie. Zacznij powoli ćwiczyć zachowania asertywne, nawet jeśli na początku spotka się to z niezadowoleniem drugiej strony.

Zwróć też uwagę, jak się czujesz, kiedy Twoje stanowisko jest krytykowane, a Twoje racje są podważane. Czy budzi to w Tobie negatywne emocje, złość, irytację? Czy czujesz potrzebę za wszelką cenę dowieść swoich racji, ostatnie słowo musi należeć do Ciebie? Jesteś bezkompromisowy i nie znosisz sprzeciwu? Nie jesteś zatem asertywny. Twoje zachowania po pierwsze uruchamiają w Tobie złe emocje, co nie jest dobre dla Twojego zdrowia i samopoczucia. Po nadto w perspektywie czasowej nie będą sprzyjały Twoim dobrym kontaktom biznesowym i prywatnym. Pamiętaj, że osiąganie kompromisów jest jedną z kluczowych umiejętności w zakresie zachowań asertywnych, jest też podstawą sukcesu w prowadzeniu relacji – zarówno zawodowych, jak i osobistych.

Pamiętaj, że asertywność jest umiejętnością – można się jej nauczyć i każdy może ją trenować. Skup się na tym, by asertywność stała się Twoją mocną stroną, a Twoje życie zawodowe i prywatne zacznie ewoluować w dobrym i pożądanym przez Ciebie kierunku. Zadbaj o siebie i postaw na jakość swojego życia. Zawsze jest dobry moment, by rozpocząć trening asertywności.