Asertywność w pracy

Postawy i zachowania asertywne są jednymi z najważniejszych umiejętności dorosłego człowieka. Warto tutaj podkreślić, że asertywność jest umiejętnością nabytą, którą można wyćwiczyć. Człowiek nie rodzi się asertywny. Zbiór cech jego charakteru może mu na starcie ułatwiać naukę asertywności, ale jej nieodzownym elementem jest dobra znajomość zasad życia społecznego, pewność siebie oraz łatwość odnajdywania się w każdej sytuacji – także nagłej, stresującej czy niekomfortowej. Bez tego nietrudno pomylić asertywność, będącą pożądaną cechą i pozytywnym zjawiskiem, ze zwyczajną arogancją. Tak naprawdę asertywny może stać się każdy. Kluczową rolę ma tu przede wszystkim gotowość do pracy nad sobą, ale nade wszystko ważna jest praktyka. Jednym z miejsc, gdzie każdy dorosły człowiek może ćwiczyć asertywność z pożytkiem dla siebie, jest naturalnie miejsce pracy.

Asertywność w pracy wbrew pozorom jest bardzo ważna nie tylko w grupie zawodów, które wiążą się z kontaktem z ludźmi. Postawy asertywne są nierozerwalnie związane ze sprawowaniem obowiązków kierowniczych w dowolnej branży, bez nich trudno sobie wyobrazić efektywne zarządzanie zespołem i nadzorowanie jego pracy. Każda osoba, która myśli o pięciu się po szczeblach kariery, musi potrafić zachowywać się asertywnie. Asertywność jest podstawą sukcesu zawodowego i kariery. To dzięki asertywności wyrabia się swoją renomę i dobre imię jako osoby konkretnej, skupionej na swoich zadaniach i nie bojącej się wyzwań. Asertywność pozwala także optymalnie rozwijać się w środowisku pracy, zmniejszając ryzyko uwikłania się w niezdrowe sytuacje między współpracownikami czy z przełożonym, i stwarza najlepszy grunt do sumiennego wypełniania swoich zadań. Z tego powodu asertywność w pracy bardzo się przydaje tak naprawdę każdemu pracownikowi, nie tylko kadrze zarządzającej.

Często jeszcze można się spotkać z opinią, że asertywność to sztuka mówienia „nie”. Nie jest to do końca prawdą, raczej można to określić jako duże uproszczenie. Asertywność czasem wymaga odmawiania – to fakt, niemniej ogólnie rzecz ujmując, asertywność to umiejętność wyrażania siebie i swojego zdania, w poczuciu że ma się do niego prawo, i nie należy się siebie i swoich opinii wstydzić. Asertywność to nic innego, jak poczucie szacunku do samego siebie i do innych ludzi.

Na gruncie zawodowym sytuacji do treningu asertywności nie brakuje. Niezależnie od zajmowanego stanowiska, pracowników na każdym szczeblu dotyczą problemy w relacjach ze współpracownikami. Oczywiście, mogą się zdarzać bardzo zgrane zespoły, które rozumieją się niemal bez słów, jednak większość ludzi na pewnym etapie doświadcza sytuacji konfliktowych w pracy. Przykładowo, może to być na przykład relacja z osobą, która chętnie i bez większych skrupułów wyręcza się w swoich zadaniach innymi, grając na ich współczuciu lub wywierając presję. Naturalnie, nie ma nic złego w wyświadczeniu komuś przysługi. Problem zaczyna się pojawiać, gdy osoba proszona o „pomoc”, tak naprawdę czuje się wykorzystywana i nie ma ochoty tego robić.

Ponieważ aspekt relacji ze współpracownikami jest ważny w każdej pracy, jako temat uniwersalny posłuży za grunt do pierwszego ćwiczenia asertywności, do którego chcę tutaj zachęcić: jeśli tu jesteś, z pewnością kwestia asertywności w pracy jest dla Ciebie ważna. Pomyśl o swoich zachowaniach w pracy, relacjach z kolegami z pracy i reakcjach na różne sytuacje, jakie Cię na tej płaszczyźnie spotykają. Zastanów się, czy są sytuacje, kiedy zawsze czujesz się źle, bo nie umiesz lub nie chcesz wyrazić swojej prawdziwej opinii i robisz coś wbrew sobie. Przypomnij sobie taką sytuację, kiedy po fakcie nie czujesz zadowolenia ze swojej ówczesnej reakcji. Przyjrzyj się temu wspomnieniu i nie wstydź się, że je masz – jest to dla Ciebie wartościowa lekcja i punkt wyjścia do Twojego treningu asertywności.

Już wiesz, kiedy czujesz się źle z powodu przemilczenia swojego zdania lub braku śmiałości do jego obrony. Przemyśl, co możesz zrobić inaczej, kiedy następnym razem wydarzy się coś podobnego. Postaraj się wtedy zachować tak, aby zastosować w praktyce wyciągnięte wnioski. Wiesz o tym, że masz prawo do własnego zdania, tak samo jak inni do swojego. Więc kiedy następnym razem kolega będzie chciał Ci sprezentować swój dyżur, a Tobie naprawdę to w danym momencie niezbyt odpowiada – spokojnie wyraź swoje zdanie. Zyskasz więcej pewności siebie, uznanie w oczach innych, a przede wszystkim zaczniesz trenować swoją asertywność.